De kosten van Beter Bereikbaar Wageningen:
Campusroute veel duurder dan gepland

Beter Bereikbaar Wageningen kent twee alternatieve routes: de bestaande route (Mansholtlaan) en de Campusroute op maaiveld. Uit berekeningen die de afgelopen jaren zijn gemaakt blijkt dat de kosten van bestaande route minstens € 14 miljoen en die van de Campusroute op maaiveld minstens € 21 miljoen zijn. Daarin zijn niet alle kosten opgenomen, zoals de aansluiting op de Nijenoord Allee en de eventuele planschade voor de aanwonenden in Wageningen Noordwest. De Campusroute wordt veel duurder dan gepland.

1. Kosten op basis van twee berekeningen

Een belangrijke vraag voor de besluitvorming over het project Beter Bereikbaar Wageningen is de vraag hoeveel de aanleg gaat kosten.

• Voor de kosten van de Campusroute hanteert de provincie een maximum van 14 miljoen Euro.
• Er is nu ook een alternatief: de bestaande route (Mansholtlaan).
• Ook wordt er gesproken over de ontsluiting van Born Oost, die een aanpassing vraagt van de bestaande route.

Twee berekeningen beschikbaar

Voor een vergelijking zijn er twee gedetailleerde berekeningen beschikbaar, één over de aanpassing van de Mansholtlaan vanaf de Droevendaalsesteeg tot en met het kruispunt met de Nijenoord Allee (13-01-2013) en een voor de Campusroute op maaiveld (30-03-2017, RHDHV). De kosten van de diverse A-varianten hoeven niet in beschouwing te worden genomen. Ze zijn alle op basis van (onder meer) kosten in de trechteringsfase afgevallen. In dit overzicht worden, voor zover dat mogelijk is, de bestaande route (met aanpassingen) en de Campusroute op maaiveld met elkaar vergeleken.

Figuur 1.
De reconstructie van de Mansholtlaan als voorzien in 2013,
bron provincie Gelderland

Figuur 2.
Campusroute op maaiveld, bron RHDHV t.b.v. gemeente Wageningen, 2017

Een paar kanttekeningen

• In plaats van de BTW uit 2013 (20%) is voor de bestaande route het huidige BTW tarief gebruikt van 21%. De berekening voor de aanpak van de Mansholtlaan is gemaakt met een verdeling in kosten tussen provincie, WUR en gemeente, omdat hier ook de aansluiting van Born oost en de aanpassing van het (gemeentelijke) kruispunt met de Nijenoord Allee en de Diedenweg bij betrokken is (zie figuur 1).
• De berekening van de kosten van de Campusroute op maaiveld is gemaakt zonder een verdeling van kosten over diverse partijen. Die is (nog) niet beschikbaar. De kostenberekening betreft het tracé van de kruising Kielekampsteeg tot en met die met de kruising met de Mondriaanlaan en de westelijke ontsluiting van de campus (zie figuur 2). De aansluiting van de Campusroute op de Nijenoord Allee is er niet in opgenomen, al zullen daar zeker kosten mee gemoeid zijn voor provincie, WUR en gemeente Wageningen.
• De cijfers voor de Mansholtlaan (bestaande route) komen uit WOB verzoeken (Wet Openbaarheid van Bestuur) aan de provincie Gelderland en de gemeente Wageningen. Voor het kostenoverzicht van de Mansholtlaan beschikken we alleen over totaalcijfers voor de aspecten infrastructuur, verkeersregelinstallaties en groen. Over details, zoals geluidsschermen en planschade zijn geen openbare gegevens beschikbaar. Voor de Campusroute op maaiveld zijn gedetailleerde gegeven beschikbaar uit berekeningen van RHDHV voor de vergadering hierover in de gemeenteraad van Wageningen van 4-7-2017. Daar is gebruik van gemaakt voor de tabel. Na de tabel staat een overzicht van wat opvalt en wat ontbreekt.

De kosten vergeleken in een tabel

De kosten van de twee routes zijn zoveel mogelijk op vergelijkbare wijze in onderstaande tabel 1 opgenomen.

Tabel 1. Kosten van Beter Bereikbaar Wageningen op basis van beschikbare bronnen.

2.   Wat valt er op en wat ontbreekt

Algemeen

De kosten die in het project meegenomen moeten worden zijn grondverwerving, aanleg, planschade en natuurcompensatie. In de eindrapportage van RHDHV die op 4-7-2017 is gepresenteerd (voor de vergadering over de Campusroute van de gemeenteraad van Wageningen) is een kostenraming gemaakt van de verschillende varianten (ex BTW).

Het valt op, dat de provincie Gelderland in haar ramingen in 2013 30% risicoreservering hanteert bovenop de raming van de investeringskosten. In 2017 raamt RHDHV 20% project overschrijdende risico’s. Verder zijn in de rapportage van RHDHV voor de besluitvorming in de gemeenteraad (2017) de investeringskosten gebruikt als kosten voor de besluitvorming en zijn de risicoreservering en de BTW níet meegenomen. Aannemers zullen in ieder geval de BTW moeten doorberekenen naar de opdrachtgever.

Aansluiting Campusroute met de Nijenoord Allee

Deze aansluiting is in de kostenberekening van RHDHV niet meegenomen maar gepresenteerd als een kruispunt net buiten het tracé (figuur 3). Later is er een aansluiting met de Nijenoord Allee gemaakt met als hoofdweg Campusroute-Nijenoord Allee (west). In de laatste voortgangsrapportage van GS aan PS in juni 2019 is een nieuwe aansluiting op de Nijenoord Allee voorgesteld buiten het zoekgebied van de Campusroute (zie figuur 4 en De voortgangsrapportage van de provincie Gelderland, juni 2019). De implicaties van deze aansluiting door het park van Noordwest voor de kosten van de Campusroute zijn niet bekend.

Figuur 3
Kruispunten van de Campusroute met de Mondriaanlaan en de Nijenoord Allee
(Eindrapportage RoyalHaskoningDHV kansrijke varianten 7-4-2017).

Figuur 4.
De aansluiting van de Campusroute met de Nijenoord Allee
in februari 2019 en juni 2019

Geluidsschermen

Voor de berekening van de kosten van geluidsschermen  bij de Campusroute wordt uitgegaan van (400 m+300m + 80m) 780 m geluidsscherm à € 750 per strekkende meter. Normbedragen uit 2010, gepubliceerd in 2012 variëren van € 924 (reflecterend) tot € 1038 (absorberend) per strekkende meter. De kosten zijn dan geen € 585.000, maar € 633.000 tot € 711.000. Bovendien zijn er geen geluidsschermen gepland bij de zorgboerderij Hoge Born en Kielekampsteeg 32 en 34. Ook is er geen geluidswering gepland aan de kant van het stiltegebied en geen geluidsscherm voorzien aan de zijde van voetbalclub ONA. Dat laatste zou 320 meter extra geluidsscherm betekenen. Langs de wijk Noordwest is een 3 meter hoge geluidswal voorzien.

Planschade

Er is een bedrag opgevoerd voor planschade bij de panden Kielekampsteeg 32 en 34 van totaal € 100.000, dus per pand € 50.000. Voor de planschade aan de proefaccommodaties Koeien en Katten/Kikkers/Paarden (omdat de weg langs CARUS loopt) wordt aan schade voor de WUR een bedrag van € 2.000.000 opgenomen (opgave WUR). Er is géén planschade opgenomen voor de Hoge Born, ONA en de ongeveer 30 huizen langs de Dijkgraaf. Wordt het onroerend goed op gelijke wijze behandeld als Kielekampsteeg 32 en 34 (€ 50.000 per pand), dan moet er een extra kostenpost worden toegevoegd van € 1.550.000. Eventuele compensatie van ONA is hierbij nog niet opgenomen.

Natuurcompensatie

Dit betreft in ieder geval compensatie van het Dassenbos, van het patrijzenhabitat en de territoria van de gele kwikstaart. Er is bos gepland in een brede houtwal langs de Campusroute. Echter, compensatie van het Dassenbos vraagt om een rustig gelegen, aaneengesloten bos met boskern, volwassen bomen en een zo klein mogelijke randzone. Dat is in het plan nu niet het geval. Dat betekent aankoop van 4 ha landbouwgrond en aanleg en zorg gedurende drie jaar van een bos (zie de richtlijnen van boomtaxateurs, Richtlijnen NVTB 2013, Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen. Voor het herstellen van het patrijzenhabitat dient broedhabitat te worden aangelegd, met houtwallen en een beetlebank met aanvullend beheer.

De kosten voor de vervanging van het Dassenbos en het patrijzenhabitat (niet de waardevernietiging ervan) kunnen op grond van beschikbare rekenregels worden berekend (tabel 2). Voor compensatie van het leefgebied van de gele kwikstaart zijn nog geen gegevens beschikbaar.

Tabel 2. Berekening van de compensatie van Dassenbos en patrijzenhabitat (gele kwikstaart is niet opgenomen).

3. Conclusies

• De verbetering van de ontsluiting van Wageningen en met name Wageningen Campus zal minimaal € 14 miljoen kosten, in geval van de verbetering van de bestaande verbinding en minimaal €21 miljoen bij het aanleggen van de Campusroute.
• Bij het aanleggen van de Campusroute zullen er daarnaast nog extra kosten gemaakt moeten worden voor planschade, natuurcompensatie en  geluidsschermen, die nu niet of beperkt zijn opgenomen. Deze extra kosten zouden zo’n € 3.350.000 kunnen bedragen.
• Daarnaast is in de kostenberekening van de Campusroute de aansluiting op de Nijenoord Allee níet betrokken. Afhankelijk van de variant (kruising, korte bocht, ruime bocht, zie figuur 3 en 4) zullen die kosten verschillen.
• De Campusroute is veel duurder dan gepland.

Gebruikte links

• Cijfers Mansholtlaan op basis van WOB verzoeken, 2013
• Berekeningen van RHDHV voor de vergadering van de gemeenteraad van Wageningen, 2017
• Voortgangsrapportage van GS aan PS, juni 2019, link naar pdf op de site van de provincie
• Reactie van de provincie op doorsnijding park noordwest, link naar nieuwsbericht op CampusrouteNee, inclusief kaartjes park noordwest
• Normbedragen geluidsschermen op site bureau Sanering verkeerslawaai
• Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen
• Netherlands create first beetle banks